صُبح جو گهڻي ڀاڱي گهرن ۾ ٽي وي هلندي رهي ٿي. آفيس لاءِ نِڪرڻ وارا گهڻا ڪم هڪ وقت ۾ ڪندا آهن. نيرن سان گڏ اخبار به پڙهبي آهي ۽ گڏو گڏ ٽي ويءَ تي به نظر هوندي آهي. بيگم صاحبه جي فرمائشي فهرست سان گڏ اڻ کُٽ هدايتون پڻ. ذهن مڪمل طور تي ڪنهن هڪ پاسي نه هوندو آهي. ڪجهه ڏينهن جي ڳالهه آهي مون صُبح جو سوير سوچيو ٽي وي نه کولجي ته بهتر ٿيندو. صُبح سمئي جي خاموشي ۽ سڪون سان گذاريل پَلَ طاقت جي گوريءَ جيان ٿين ٿا. جِهرڪين ۽ پکين جون ٻوليون ڪَنن ۾ رسُ گهولڻ لڳيون. نه ته ٽي وي جي گوڙ ۾ انسان فطري آواز ٻڌڻ کان محروم ٿيو وڃي. خبرن ۾ هوندو به ڇا آهي سواءِ سياسي ڇڪتاڻ، اينڪرز جون
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
”مارشل لا“ دوران ٿيندڙ چونڊون شفاف ڪيئن هونديون؟
جمع 16 نومبر 2007ع
|
ائين ته سوويت يونين ۾ پولٽ بيورو به چونڊون ڪرائيندي رهي، پر ڇا انهن کي چونڊون چئي سگهجي ٿو؟ يقينن ڪنهن به عمل کي چونڊون چوڻ ۽ واقعي چونڊون ٿيڻ ٻه جدا جدا ڳالهيون آهن.
هن وقت آئون لاهور ۾ گهر ۾ نظر بند آهيان ۽ اسلحي سان ليس پوليس گهر جو گهيرو ڪري بيٺل آهي. جنرل مشرف طرفان پارلياماني چونڊن جي تاريخ جو اعلان ڪرڻ جي باوجود مون کي شڪ آهي ته ڪا به تبديلي نه ايندي. مون هن سال جنرل مشرف تي اهو واضح ڪيو هو ته موجوده اسيمبلين مان سندس چونڊ غير قانوني هوندي پر جنرل مشرف نه مڃيو. اسان هڪ ٻئي جو موقف تسليم نه ڪرڻ تي اتفاق ڪيو ۽ فيصلو ڪيو ته جنرل مشرف جي صدارتي عهدي لاءِ اهليت جي باري ۾ سپريم ڪورٽ جيڪو به فيصلو ڪندي ان کي تسليم ڪيو ويندو. جڏهن سپريم ڪورٽ صدارتي عهدي جي حوالي سان جنرل مشرف جي اهليت جو فيصلو ڏيڻ جي ويجهو پهتي هئي ته جنرل مشرف ”مارشل لا“ نافذ ڪري ڇڏيو، آئين کي معطل ڪري ڇڏيو، سپريم ڪورٽ جي ججن کي برطرف ڪري ڇڏيو. اڄ قوم جنرل مشرف جي غلطيءَ جي سزا ڀوڳي رهي آهي. هن وقت اسان هڪ اهڙو پاڪستان ڏسي رهيا آهيون، جتي چونڊن جي شيڊيول جو اعلان ته ٿيو آهي، پر مسئلو انهن ڳالهين جو آهي، جن جي حوالي سان ڪو به اعلان ناهي ٿيو. ان ڳالهه جي ڪا به نشاندهي ناهي ڪئي ويئي ته جنرل مشرف پنهنجي واعدي موجب 5 1 نومبر تي فوج جي سربراهيءَ تان رٽائر ٿي ويندو. ايمرجنسي جي خاتمي جو اعلان ناهي ڪيو ويو. نئين اليڪشن ڪميشن ناهي جوڙي ويئي. منصفاڻين، آزاد ۽ شفاف چونڊن لاءِ قدم نه کنيا ويا آهن. جانبدار اهلڪارن کي ناهي هٽايو ويو. ناظمن کي معطل ناهي ڪيو ويو، جن وٽ بندوقون ۽ فنڊ آهن. بندوقون پوليس جي ماتحت آهن ۽ فنڊ حڪومتي وسيلن جي ماتحت، جيڪي چونڊن تي اثر انداز ٿيندا. ان کان سواءِ ججن، وڪيلن، انساني حقن جي ڪارڪنن ۽ شاگردن کي سڄي ملڪ مان گرفتار ڪيو ويو آهي. آزاد ميڊيا کي بند ڪيو ويو آهي. ٽي وي چئنلن کي خبرون نشر ڪرڻ کان روڪيو ويو آهي. ڪيترن ئي غير ملڪي صحافين کي ملڪ مان ڪڍيو ويو آهي. ملڪ ۾ هزارين سياسي ڪارڪنن، جن ۾ اڪثريت پيپلز پارٽي جي ڪارڪنن جي آهي، کي گرفتار ڪيو ويو آهي. پوليس منهنجي گهر جو گهيراءُ ڪيو آهي ۽ گهر ڏانهن ايندڙ رستي ۾ مختلف قسمن جو رڪاوٽون کڙيون ڪيون ويون آهن، خاردار تارون وڇايون ويون آهن، بڪتر بند گاڏيون بيهاريون ويون آهن ۽ واريءَ سان ڀريل ٽرڪن سان رستو بلاڪ ڪيو ويو آهي، ته جيئن عوام کي منهنجي گهر تائين اچڻ کان روڪيو وڃي. اهڙي طرح هر شهر ۾ رڪاوٽون کڙيون ڪيون ويون آهن، ته جيئن عوام هڪ شهر کان ٻئي شهر ڏانهن نه وڃي سگهي.
جنرل مشرف جمهوري طاقتن خلاف ڪريڪ ڊائون ڪري رهيو آهي، جڏهن ته هو اسامه بن لادن ۽ انتها پسندن کي پڪڙڻ جو يا ته هو ڪو ارادو ئي نٿو رکي يا وري کين پڪڙڻ جي اهليت نٿو رکي. اها نومبر 2007ع ۾ پاڪستان جي حقيقي صورتحال آهي. جنرل مشرف جي حڪومت صرف پنهنجو جواز ڳولهي رهي آهي ۽ سڄا وسيلا ان جواز جي تلاش تي خرچ ڪري رهي آهي. جنرل مشرف 1999ع ۾ نافذ ڪيل مارشل لا ٻيهر نافذ ڪئي آهي ۽ ٻيو دفعو سپريم ڪورٽ جي ججن کي برطرف ڪيو آهي. 1999ع ۾ پهريون ڀيرو جنرل مشرف واعدو ڪيو هو ته هو ملڪ ۾ حقيقي جمهوريت قائم ڪندو. اليڪشن ڪميشن چونڊن واريون لسٽون جاري ڪيون، جنهن کي سپريم ڪورٽ ۽ نيشنل ڊيموڪريٽڪ انسٽيٽوٽ انٽرنيشنل افيئرز ناقص قرار ڏئي ڇڏيو. ڪيترين ئي پولنگ اسٽيشنن کي خفيه رکيو ويو آهي. جنرل مشرف جي سياسي مخالفن کي مهم هلائڻ ۽ منظم ٿيڻ کان روڪيو ويو آهي. ان کان سواءِ رياستي ميڊيا تائين رسائي به روڪي ويئي آهي. اسان گڏجاڻيون نٿا ڪري سگهون، اسان ريلي نٿا ڪڍي سگهون ۽ جڏهن عوام کي رستن تي آڻڻ جي ڪوشش ڪريون ٿا ته عوام مٿان ڳوڙها آڻيندڙ گيس اڇلائي وڃي ٿي، انهن تي لٺبازي ڪئي وڃي ٿي ۽ انهن تي رٻڙ جون گوليون هلايون وڃن ٿيون. پاڪستان ۾ صرف فوجي ڊڪٽيٽر شپ ئي ناهي پر پاڪستان مڪمل طور تي پوليس اسٽيٽ بڻجي ويو آهي. ملڪ ۾ قانون جي حڪمرانيءَ تي حملو ڪرڻ بعد جنرل مشرف هڪ طرف آرمي ايڪٽ 1952ع ۾ ترميم ڪري ڇڏي آهي ته جيئن فوج کي اهو اختيار ڏنو وڃي ته ا ها شهرين تي فوجي عدالتن ۾ ڪيس هلائي سگهي. شهرين جو ڪورٽ مارشل فوجي ضابطن تحت هوندو ۽ خفيه هوندو ۽ شهرين کي قانون جي مدد حاصل ڪرڻ جي به اجازت نه ڏني ويندي. ان ڳالهه جي ڪا ڪوشش ناهي ڪئي وئي آهي ته عام شهرين ۽ عسڪريت پسند گروپن سان تعلق رکڻ وارن ۾ فرق ڪيو وڃي. گهڻن ماڻهن کي يقين آهي ته اهي قانون جمهوري قوتن جي خلاف استعمال ٿيندا، نه ڪي دهشتگردن جي خلاف. هيءَ اها ئي جمهوريت آهي، جيڪا جنرل مشرف ڏسڻ گهري ٿو.
1970ع واري ڏهاڪي واري شروعات دوران جڏهن آئون آمريڪا ۾ رهندي هيس، ته مون عوام کي جمهوريت جي ذريعي تبديلي آڻيندي ڏٺو. آئون اڄ به عوام جي طاقت کي هڪ دفعو وري گڏ ٿيندي ڏسي رهي آهيان. جج، وڪيل، صحافي، سول سوسائٽي ۽ سياسي ڪارڪن گڏ ٿي ويا آهن ۽ جنرل مشرف طرفان ٻيو دفعو ”مارشل لا“ نافذ ڪرڻ جي مخالفت ڪري رهيا آهن. اهي سڀ ماڻهو جنرل مشرف کي جمهوريت جي راهه ۾ رڪاوٽ سمجهن ٿا. انهيءَ ڪري مون جنرل مشرف کان مطالبو ڪيو آهي ته اهو فوج جي سربراهي ۽ صدارتي عهدي تان استعيفيٰ ڏئي ۽ هڪ اتفاق راءِ جي عبوري حڪومت لاءِ رستو صاف ڪيو وڃي، جيڪا اقتدار پرامن طور عوام جي چونڊيل نمائندن کي منتقل ڪرڻ جي نگراني ڪري. سوويت يونين جي عوام کي خبر هئي ته پولٽ بيورو جون چونڊون فراڊ هيون ۽ پاڪستان جي عوام کي به معلوم آهي ته ”مارشل لا“ تحت اهي چونڊون به جعلي آهن.
| |
|
منهنجي مٿان حملو ڇو ٿيو؟
اربع 24 سيپٽمبر 2007ع
|
اڄ مان جنهن مقام تي آهيان، اتي مون کي آپگهاتي حملي آور ڊيڄاري نٿا سگهن. پاڪستان ۾ نئين نسل جا دل ۽ دماغ فتح ڪرڻ لاءِ جنگ جاري آهي. اها جنگ پاڪستان جي جمهوري مستقبل جي جنگ آهي، نئين نسل کي انهيءَ ڳالهه جي چونڊ ڪرڻي آهي ته هو اعتدال پسندي ۽ انتها پسندي، تعليم ۽ جهالت، جمهوريت ۽ آمريت، رواداري ۽ تعصب، امن ۽ جنگ مان ڪهڙي شيءِ جي چونڊ ڪري ٿو. مان جمهوريت واري جدوجهد جي قيادت ڪرڻ لاءِ پاڪستان واپس آئي آهيان. منهنجي حمايتين جو رت ڪراچي جي روڊن تي وهايو ويو ۽ ان رت جا ڇنڊا اسان جي ڪپڙن تي به پيا. مان انهيءَ عزم جو عهد ڪريان ٿي ته جمهوري قدرن لاءِ جدوجهد ڪندي رهنديس.
مون کي خبر آهي ته هٿيار بند ۽ انتها پسند قوتون مون کان خوفزده آهن ۽ مون کي پنهنجو دشمن سمجهن ٿيون. 0 8 ع واري ڏهاڪي ۾ پاڪستان جي انتها پسند ڊڪٽيٽر جنرل ضياءَ هڪ ڀيري چيو هو ته هن جي زندگيءَ جي سڀ کان وڏي غلطي اها هئي جو هن موقعو ملڻ باوجود مون کي زندهه ڇڏي ڏنو.
پاڪستان جي عوام جي مستقبل جي جنگ پاڪستان جي هر شهر، هر ڳوٺ ۽ سموري ملڪ جي هر ڪنڊ ۾ جاري آهي. ڪراچي ايئرپورٽ تي ملڪ جي ڪنڊ ڪڙڇ مان ۽ ڏورانهن علائقن مان ماڻهو جمع ٿيا هئا، توڙي جو انهن کي خطري جي خبر هئي. اهي ساڳيا ماڻهو پاڪستان جي عوام جي صحيح ترجماني ڪن ٿا ۽ اهي ئي ماڻهو ملڪ جا اعتدال پسند ماڻهو آهن. پاڪستان مستقبل ۾ ڪهڙي رخ ڏانهن وڃي ٿو. ان جو فيصلو شفاف ۽ آزاد چونڊون ڪنديون، جيڪي هن سال جي آخر ۾ ٿيڻيون آهن. جمهوريت جي راهه ۾ رڪاوٽون وجهڻ لاءِ انتها پسند هر قسم جوطريقو آزمائيندا. انهن ماڻهن عوام جي راءِ جي اظهار ۽ ڪنهن ٻي پارٽيءَ سان گڏجڻ واري حق ۽ آزاديءَ کي سلب ڪرڻ لاءِ تشدد جو استعمال ڪيو ته جيئن عوام کي جمهوريت جي بحاليءَ واري رستي کان پري ڪري سگهجي. مون تي حملو فقط هڪ فرد تي حملو نه هو، پر انهن سمورين جمهوري قوتن مٿان حملو هو، جيڪي پاڪستان ۾ جمهوريت چاهين ٿيون. هي حملو دراصل پاڪستان مٿان حملو هو، هي حملو هر شهري جي انساني ۽ سياسي حقن ۽ جمهوري عمل جي بحاليءَ مٿان حملو هو. هن حملي جو مقصد اسان جي معاشري ۾ سمورين سياسي پارٽين کي خوفزده ۽ بليڪ ميل ڪرڻ هو. انتها پسند ڊڪٽيٽرشپ جي ڇانوَ ۾ پلجن ٿا ۽ انهن کي خبر آهي ته اعتدال پسندي ۽ جمهوريت جي آمد سان انهن جو خاتمو اچي ويندو. اهي جمهوريت ۽ اعتدال پسنديءَ کي ختم ڪرڻ لاءِ سمورا حربا استعمال ڪندا. جن ماڻهن گذريل هفتي ڪراچيءَ ۾ 0 4 1 ڄڻن کي قتل ڪيو، اهي اسلام جي پيغام جي روح جي خلاف ورزي جا مجرم آهن. اسلامي قانون وڏي پيماني تي واضح ڪري ٿو ته اسلام ۾ هٿين خالي شهرين ۽ معصوم ماڻهن تي پُرتشدد حملي ۽ سندن ملڪيت کي تباهه ڪرڻ جي سختيءَ سان منع آهي. انهن جو اهو عمل معاشري خلاف جنگ آهي. اهي ماڻهو هوائي جهاز اغوا ته ڪري سگهن ٿا، پر اسلام جي پيغام کي اغوا نٿا ڪري سگهن.
منهنجي قافلي مٿان حملو ڪندڙن کي بچائڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي، ان ڪري تحقيقات ۾ رڪاوٽون وڌيون پيون وڃن، ۽ اهو ئي سبب آهي، جو پرڏيهي ماهرن کان جانچ ڪرائڻ کان انڪار ڪيو ويو آهي. جيڪڏهن ذميوارن کي لڪائڻ جي ضرورت ڪونهي ته پوءِ عالمي ماهرن کان تحقيقات کان ڇو پيو لنوايو وڃي. منهنجي مٿان حملي ۾ انتهائي طاقتور ڌريون ملوث آهن. هن وقت تائين مون کي ايتري سيڪيورٽي فراهم ناهي ڪئي وئي، جيتري سيڪيورٽيءَ جي ضرورت آهي.
هٿيار بند ۽ انتها پسند ڄاڻن ٿا ته وار لارڊز پاران دهشتگرديءَ جي سياست واري مهم کان پاڪستان کي فقط جمهوريت ئي بچائي سگهي ٿي. اهي ماڻهو سياسي عمل ۽ قانون تي حملو ڪري پاڪستان مٿان قبضي جي ڪوشش ڪري رهيا آهن. اهي ماڻهو پاڪستان جي غريب عوام جي بهتر مستقبل ۽ جمهوريت جي خوابن ۽ اميدن کي قتل نٿا ڪري سگهن. عالمي برادري 8 1 آڪٽوبر تي ٿيل دهشتگردي جي مذمت ڪئي آهي، دهشتگردي جو شڪار ٿيندڙن جي خاندانن سان تعزيت جو اظهار ڪيو آهي ۽ زخمين جي جلد صحتيابي لاءِ دعائون ڪيون آهن.
اسان جون سموريون دعائون ۽ همدرديون انهن ماڻهن سان آهن ۽ انهن جي پونيئرن سان آهن، جن پنهنجي زندگين جو نذرانو پيش ڪيو. انهن ماڻهن جمهوريت جي مقصد ۽ عوام جي بنيادي حقن لاءِ عظيم ترين قرباني پيش ڪئي الله تعاليٰ انهن ماڻهن جي روح کي ابدي سڪون عطا ڪري. انهن بهادر شهرين کي ياد ڪرڻ جو بهترين طريقو اهو ٿيندو جو پاڪستان کي هڪ مضبوط، معتدل جمهوري ملڪ بڻايو وڃي.
| |
|
حملن جون ڌمڪيون ۽ چونڊ مهم جو ڪلچر!
خميس 25 آڪٽوبر 2007ع
|
گذريل هفتي مان هڪ قاتلانه حملي مان بچي ويس، پر منهنجا 0 4 1 ڪارڪن ۽ محافظ نه بچي سگهيا. هي قتلِ عام تمام وڏي تباهي آڻيندڙ هو، ڇو ته نه صرف مون کي منهنجي پارٽيءَ جي اڳواڻن کي نشانو بڻايو ويو، پر انهن لکين ماڻهن (اندازي موجب 30 لک) کي به نشانو بڻايو ويو، جيڪي جمهوريت ۽ جمهوري عمل جي حمايت ڪرڻ ۽ منهنجو استقبال ڪرڻ لاءِ آيا هئا. انهن بي گناهه انسانن جي قتلِ عام تي مون کي دلي رنج، غم ۽ افسوس آهي. 18 آڪٽوبر وارو سانحو ان صورتحال کي نروار ڪري ٿو، جيڪا اسان کي درپيش آهي. اسان اهڙين حالتن ۾ آزادانه، منصفانه ۽ شفاف چونڊن جي مهم هلائڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهيون، جنهن ۾ دهشتگرديءَ جو خطرو موجود آهي. اهڙي صورتحال ۾ اسان آڏو تمام گهڻيون مشڪلاتون آهن، اسان عوام جي قتلِ عام جي خطري ۾ ڪهڙي چونڊن مهم عوام تائين پهچائينداسين، ڇاڪاڻ جو منهنجي زندگي ته خطري ۾ آهي ئي آهي، پر انهن کي به وڏو خطرو آهي، جيڪي بي گناهه انسان منهنجي آجيان لاءِ گهرن کان ٻاهر نڪرن ٿا.
مون تي ٿيندڙ حملو مڪمل طور غير متوقع نه هو، مون کي اعتبار جوڳن ذريعن وٽان اطلاع مليا هئا ته جيڪي ڌريون جمهوري عمل ۾ رخنو وجهڻ گهرن ٿيون، اهي مون کي نشانو بڻائينديون. خاص طور بيت الله محسود، جيڪو افغاني آهي ۽ شمالي وزيرستان ۾ طالبان جي قيادت ڪري رهيو آهي. حمزه بن لادن جيڪو هڪ عرب شخص آهي، اهو ۽ لال مسجد جو هڪ عسڪريت پسند مون کي مارڻ لاءِ موڪليا ويا آهن. مون کي اهو خوف آهي ته اهڙن ماڻهن کي اهي ماڻهو استعمال ڪري رهيا آهن، جيڪي منهنجي ملڪ جي انتظاميه ۽ سيڪيورٽيءَ سان لاڳاپيل آهن، جن کي هاڻي اهو خوف آهي ته جمهوريت جي واپسي انهن ڌرين جي منصوبن کي خاڪ ۾ ملائي ڇڏيندي. اسان احتياطي اپاءَ وٺڻ جي ڪوشش ڪئي، اسان هڪ بُلٽ پروف گاڏي آڻڻ جي درخواست ڪئي، اسان اهڙي ٽيڪنالاجي فراهم ڪرڻ جي درخواست ڪئي، جنهن سان ڌماڪا خيز مواد جو پتو پئجي سگهي، ۽ اسان اهڙي سيڪيورٽي فراهم ڪرڻ جو مطالبو ڪيو، جيڪو اڳوڻي وزير اعظم جي حيثيت سان منهنجو حق هو.
هاڻي ان قتلِ عام کان پوءِ واري حقيقت اها آهي ته ان قتلِ عام واري هنڌ، اسٽريٽ لائيٽون بند ڪيون ويون هيون، جنهن جي ڪري خودڪش حملو ڪندڙ کي ٽرڪ جي ويجهو اچڻ جو موقعو مليو، اها ڳالهه انتهائي شڪ ۽ شبهي جي ڳالهه آهي. مون کي ان ڳالهه تي انتهائي پريشاني آهي ته ان ڌماڪي جي تحقيقات جي ذميواري هڪ اهڙي ڊپٽي انسپيڪٽر جنرل پوليس منظور مغل کي ڏني ويئي، جيڪو ان وقت به موجود هو، جڏهن منهنجي مڙس کي تشدد جو نشانو بڻائي مارڻ جي ڪوشش ڪئي ويئي هئي.
يقينن مان ان خطري کان آگاهه هيم، ڇاڪاڻ جو مون کي القائده جا قاتل، جن ۾ رمزي يوسف به شامل آهي، ان کان اڳ ٻه دفعا حملو ڪري چڪا آهن. انهن جي دهشتگردي وارين وارداتن جو مون کي علم آهي، اهي پنهنجي نشاني کي بار بار ورجائيندا آهن. (جهڙي طرح ورلڊ ٽريڊ سينٽر تي حملو ٿيو هو) اهڙي حقيقت خطري کي وڌيڪ نمايان ڪري ٿي. پاڪستان جي حڪومت ۾ شامل ڪجهه ماڻهن منهنجي وطن واپسي ۽ قائد اعظم جي مزار تي وڃڻ تي تنقيد ڪئي. مان اٺن سالن تائين جلاوطن رهيس. پاڪستان اهڙو ملڪ آهي، جتي سياست عوامي ۽ هيٺين سطح تي ٿيندي آهي. هي ڪيلي فورنيا يا نيويارڪ ناهي، جتي اميدوار فيس ڏئي ميڊيا يا خط و ڪتابت جي ذريعي چونڊ مهم هلائي سگهن ٿا. ان ٽيڪنالاجيءَ جو استعمال نه صرف ناممڪن آهي، پر پاڪستان جي سياسي ڪلچر سان به نٿو ملي.
پاڪستان جو عوام چاهي ان جو تعلق ڪنهن به پارٽيءَ سان هجي، اهو پنهنجي اڳواڻن کي ڏسڻ ۽ ٻڌڻ گهري ٿو. اهو عوام ريلين جي توقع ڪري ٿو ۽ چاهي ٿو ته پنهنجي اڳواڻن جو خطاب پنهنجي سامهون لائوڊ اسپيڪر تي پاڻ ٻڌي. عام حالتن ۾ ئي ريليون ڪڍڻ ۽ وڏا جلسا ڪرڻ تمام وڏو چئلينج هوندو آهي، پر هاڻي دهشتگرديءَ جي پاڇي ۾ وڌيڪ مشڪل بڻجي ويو آهي. منهنجو ڪم اهو آهي ته ان ڳالهه کي يقيني بڻايان ته اهو ناممڪن نه ٿئي. ان مسئلي جي حل لاءِ اسان سياسي حڪمت عملي تيار ڪرڻ وارن ماهرن سان مشورا ڪري رهيا آهيون. اسان پنهنجي ملڪ جي سياسي ڪلچر جو خيال رکڻ گهرون ٿا ۽ عوام کي اٺن سالن جي طويل آمريت کان پوءِ سياسي عمل ۾ حصو وٺڻ جو موقعو ڏيڻ گهرون ٿا. ان سان گڏ ڏهه ڪروڙ ووٽرن کي سمورن معاملن کان آگاهه ڪرڻ گهرون ٿا، پر اسان احتياط جو دامن به ڇڏڻ نٿا چاهيون. اسان پنهنجي قيادت کي غير ضروري طور تي ڪنهن خطري ۾ وجهڻ به نٿا گهرون ۽ خاص طور مان پنهنجي حامين کي قتلِ عام جي خطري ۾ وجهڻ نٿي چاهيان. جيڪڏهن اسان مهم نه هلائينداسين ته ان جو مطلب اهو هوندو ته دهشتگرد کٽي ويا، جيڪو جمهوريت لاءِ هڪ وڏو ڌچڪو هوندو. جيڪڏهن اسان مهم هلائينداسين ته تشدد جو خطرو موجود هوندو. اها هڪ غير معمولي مونجهاري واري صورتحال آهي. اسان هن وقت ٻه طرفي حڪمتِ عملي تي توجهه ڏئي رهيا آهيون، جنهن ۾ سخت سيڪيورٽي ۾ ووٽرن سان انفرادي يا اجتماعي طور رابطو ڪيو ويندو آهي، جتي ماڻهن وٽ ٽيليفون جي سهوليت ميسر آهي، اتي اسان جي طرفان ٽيپ ٿيل پيغام ويندو. مان مختلف معاملن تي پارٽي پاليسين کان ماڻهن کي آگاهه ڪنديس ۽ انهن کي ووٽ ڏيڻ جي اپيل ڪنديس. ٻهراڙي وارن علائقن ۾ ٽيپ ٿيل پيغام لائوڊ اسپيڪر ذريعي عوام تائين پهچايو ويندو. پاڪستان جي سياست جي روايتي قافلن جي بدران اسان چئني صوبن ۾ اهڙن قافلن ۽ ريلين بابت سوچي رهيا آهيون، جتي مان وڏن وڏن جلسن ۾ پنهنجيون پاليسيون بيان ڪري سگهان. اسان ووٽرن کي پولنگ اسٽيشنن تائين آڻڻ بابت طريقه ڪار متعلق سوچي رهيا آهيون ته جيئن مون کي خطرا گهٽ کان گهٽ هجن ۽ دهشتگردن کي چونڊن واري مهم دوران دهشتگردي ڪرڻ جا موقعا نه ملن.
سياسي عمل جي حُرمت کي دهشتگردن جي هٿان پائمال ٿيڻ جي اجازت نٿي ڏئي سگهجي. پاڪستان ۾ جمهوريت ۽ اعتدال پسندي هر صورت ۾ بحال هئڻ گهرجي. ان کي حاصل ڪرڻ جي اها ئي صورت آهي ته آزادانه ۽ منصفانه چونڊون ڪرائي هڪ جائز حڪومت قائم ڪئي وڃي، جنهن کي عوام جو مينڊيٽ حاصل هجي ۽ اها قيادت سامهون اچي، جنهن کي عوام جي حمايت حاصل هجي. قاتلن کي ڪنهن به صورت ۾ پاڪستان ۾ جمهوريت جي واپسي ۾ رڪاوٽ وجهڻ جي اجازت نه ڏني ويندي.
| |
